Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao các tác phẩm nghệ thuật như Bữa ăn cuối cùng, Mona Lisa,… lại nổi tiếng thế giới, được nhiều người yêu thích chưa? Điều gì đã làm nên bố cục hài hòa, cân đối cho những bức tranh đó? Bài viết về tỉ lệ vàng trong thiết kế sau sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc trên. 

Tỉ lệ vàng trong thiết kế là gì?

Golden Ratio là tỉ lệ vàng chi phối các thiết kế đồ họa, tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng thế giới. Tỉ lệ vàng được biết đến với những các tên hoa mỹ khác như tiết diện vàng, tỉ lệ thần thánh,… Vậy cách vẽ tỉ lệ vàng như thế nào? Chia đường thẳng thành 2 đoạn dài (a) và ngắn (b), tổng chiều dài 2 đoạn chia cho a sẽ ra kết quả xấp xỉ 1.618. Kết quả 1.618 này chính là tỉ lệ vàng. 

Trên thực tế, tỉ lệ vàng đại diện cho tính nghệ thuật, thẩm mỹ. Áp dụng tỉ lệ vàng vào thiết kế khiến ấn phẩm trông thu hút, hài hòa, gây ấn tượng lớn với người xem. 

Tỉ lệ vàng được ứng dụng từ xa xưa

Tỉ lệ vàng được ứng dụng từ xa xưa, trong các tác phẩm nghệ thuật, công trình kiến trúc,… Trong đó một số ví dụ điển hình không thể không nhắc đến gồm có kim tự tháp Giza, đền Parthenon, tranh Mona Lisa,…. Điển hình tác phẩm “bữa ăn cuối cùng” là một trong những ví dụ nổi bật của tỉ lệ vàng. Trong tranh, vị trí của Chúa vô cùng hoàn hảo, được sắp xếp bằng các hình chữ nhật theo tỉ lệ vàng,….

Đem lại sự hoàn hảo, hài hòa cho thiết kế, tỉ lệ vàng vẫn được áp dụng tới tận ngày nay. Điển hình như thiết kế biểu tượng Icloud của Apple được tạo ra dựa trên cơ sở của tỉ lệ vàng. 

Cách áp dụng tỉ lệ vàng trong thiết kế

Layout 

Tỉ lệ vàng giúp người dùng xác định kích thước, bố cục cho ấn phẩm. Và cách đơn giản nhất để xác định kích thước là tùy chỉnh là chỉnh tỉ lệ thành 1:1.618. Ví dụ chiều ngang của ảnh là 960px thì chiều cao sẽ là 594px (960/1.618)

Không gian

Không gian là yếu tố quan trọng, quyết định đến sự thành bại của thiết kế. Do đó tỉ lệ vàng sẽ giúp bạn tính toán khoảng trắng giữa các yếu tố, giúp tiết kiệm thời gian, tránh sai lệch do ước chừng. Đặc biệt, nếu trong thiết kế có quá nhiều thành phần, bạn có thể đặt mô hình tỉ lệ vàng để tạo nên sự hài hòa cho thiết kế. 

Hình ảnh

Bố cục là yếu tố rất quan trọng với hình ảnh. Và tỉ lệ vàng giúp bố cục trông hài hòa, cân đối hơn. Theo đó, bạn có thể chia bức hình thành 3 phần không bằng nhau, dùng giao điểm, đường thẳng để chia bố cục. 

Bên cạnh cách làm trên, bạn có thể chia hình theo tỉ lệ vàng bằng phương pháp đơn giản hơn là dùng quy tắc ⅓. Quy tắc này chia hình ảnh thành các đường dọc, ngang với tỉ lệ 1:1:1. Theo đó, tỉ lệ vàng hình chữ nhật sẽ gây ấn tượng cho người xem khi bạn hãy sắp xếp hình ảnh, chi tiết quan trọng vào góc của các hình chữ nhật trung tâm. 

Content

Tỉ lệ vàng có thể được dùng để xác định nơi đặt content. Vì mắt luôn hướng về trung tâm nên bạn có thể đặt content tại tâm đường xoắn ốc hoặc tại các điểm hấp dẫn thị giác trong đường này để giữ chân người đọc. 

Hình dáng

Người dùng có thể mở rộng tỉ lệ vàng để tạo ra hình chữ nhật, hình vuông với kích thước hài hòa. Tương tự bạn cũng có thể áp dụng để tạo ra các đường tròn. Trong đó, vòng tròn hoàn hảo trong mỗi hình vuông sẽ tuân theo tỉ lệ 1:1.618 so với vòng tròn trong hình vuông liền kề. Các vòng tròn này không chỉ tạo nên sự hài hòa mà còn đem lại sự nhất quán về hình thức. 

Tỉ lệ vàng trong thiết kế logo

Sử dụng tỉ lệ vàng trong thiết kế logo là cách được rất nhiều nhãn hàng, thương hiệu nổi tiếng áp dụng, điển hình như Apple, Pepsi, Twitter. Tỉ lệ thần thánh này tạo ra các logo đơn giản, cân bằng và cực kỳ hút mắt người xem. 

Các công cụ sử dụng tỉ lệ vàng

Với sự giúp đỡ của các ứng dụng, bạn sẽ không phải tốn thời gian tính toán tỉ lệ vàng thủ công. Dưới đây là những trợ thủ đắc lực dành cho bạn. 

• Golden Ratio Calculator: Tính toán cạnh dài, cạnh ngắn chiều dài tổng 2 cạnh để tìm ra tỉ lệ vàng.
• Golden Ratio: Ứng dụng cung cấp các cách tính dễ dàng phù hợp với thiết kế giao diện web.  Phần mềm được tích hợp các bộ xử lý, tính năng lưu trữ vị trí nên người dùng sẽ không phải tùy chỉnh lại tỉ lệ cho mỗi thiết kế. 
• Golden Ratio Typography Calculator: Giúp người dùng khám phá kiểu chữ phù hợp nhất với trang web bằng cách nhập kích thước font chữ, chiều rộng. Bạn cũng có thể tối ưu hóa dựa trên các kích thước như chiều cao dòng, ký tự mỗi dòng,…
• Phimatrix: Phần mềm có lưới tùy chỉnh, khuôn mẫu có thể áp dụng lên bất cứ hình ảnh nào với các kiểu bố cục, sản phẩm, logo khác nhau. 
• Golden Ratio Sketch resource: Người dùng có thể tải xuống tệp Sketch miễn phí của ứng dụng để thay đổi kích thước hình ảnh, cân bằng bố cục.

Các nhà thiết kế có thể tận dụng các ưu điểm, ý nghĩa của tỉ lệ vàng trên để tạo ra lợi thế cho ấn phẩm của mình. Điều chỉnh tỉ lệ ấn phẩm theo tỉ lệ vàng sẽ tạo ra sự thay đổi đáng kể, khiến tác phẩm của bạn trở nên đặc biệt, độc đáo, thu hút hơn.